ΤΟ 1980, Η ΖΑΚΥΝΘΟΣ

Η Ζάκυνθος
Σε χαρτί με νερομπογιά

(Έγινε το 1980) 

[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)] 

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΣΧΕΔΙΑ, ΟΤΑΝ ΗΜΟΥΝ ΜΑΘΗΤΗΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Ο θερισμός

Σε χαρτί με νερομπογιά (το 1962)

Έγινε τον Αύγουστο του 1962, για το 1^ο Φεστιβάλ Λευκάρων. Οι μαθητές του εξαταξίου Γυμνασίου, κάναμε έκθεση ζωγραφικής, με την καθοδήγηση του καθηγητή των Τεχνικών και το συγκεκριμένο «ο θερισμός» βραβεύτηκε.  Η έκθεση έγινε στο Εξατάξιο Γυμνάσιο Λευκάρων το 1962. 

[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)] 

Οι Στέγες

Σε χαρτί με νερομπογιά (το 1964)

[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

Κάπου στη Κύπρο

Σε χαρτί με νερομπογιά (το 1964)

[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

ΟΙ ΚΕΝΤΗΣΤΡΕΣ ΤΩΝ ΛΕΥΚΑΡΩΝ

Η φύση και τα τοπία της είναι αστείρευτη πηγή για τον άνθρωπο. Επομένως ως κομμάτι δικό της και αυτός εκεί μπορεί να βρει την γαλήνη και την δύναμη της δημιουργικότητας.

Ένα χωριό όπως τα Λεύκαρα απ’ τα πιο ωραία και ενδιαφέροντα της Κύπρου, μέσα σε ένα πανέμορφο τοπίο, επόμενο ήταν να με έχουν συγκινήσει αλλά και να συνεχίζουν να με συγκινούν. Τα πρόσωπα (οι κεντήστρες) των έργων μου, εμπνέονται από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα της φύσης αλλά και των πραγμάτων - δημιουργημάτων των ανθρώπων. Όπως ο ζωγράφος με τα πινέλα του, έτσι και οι γυναίκες ζωγραφίζουν με τα υλικά της κεντητικής τους τέχνης.

Η παρουσία των γυναικών (Κεντήστρες), οι οποίες ήσαν η καρδιά του χωριού, η Λαϊκή Αρχιτεκτονική των Λευκάρων, και η μαγεία του τοπίου με παρακίνησε να ζωγραφίσω. Όλα αυτά από παιδί τα παρατηρούσα και τα σκέφτομαι με συγκίνηση.

1. Οι κεντήστρες των Λευκάρων

Στην πλατεία του Δημαρχείου Λευκάρων
(όπως ήταν η πλατέα γύρο στο 1950).

[Ακουαρέλα με τέμπερες 30 x 40]

[Φλεβάρης 2014]

[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

2. Οι κεντήστρες των Λευκάρων

 
Στη γειτονιά σένα στενό δρομάκι
[Ακουαρέλα με ακρυλικό και τέμπερες 30 x 40cm]
Απρίλιος 2014
[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

3. Οι κεντήστρες των Λευκάρων 

Στην πλατεία του Τιμίου Σταυρού στα Λεύκαρα
(όπως ήταν (περίπου) η πλατέα γύρω στο 1950)

 [Ακουαρέλα με ακρυλικό και τέμπερες 30 x 40cm]

Ιούνιος 2014
[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

4. Οι κεντήστρες των Λευκάρων

 
Στον ηλιακό και στη αυλή Λευκαρίτικου σπιτιού.
[Ακουαρέλα με ακρυλικό και τέμπερες 30 x 40cm]
Ιούλιος 2014
[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

5. Οι κεντήστρες των Λευκάρων  

 Στην αυλή παραδοσιακού σπιτιού στα Λεύκαρα
[Ακουαρέλα με ακρυλικό, 30 x 40cm]
Οκτώβρης 2014
[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)] 

6. Οι κεντήστρες των Λευκάρων 

Σε πλακόστρωτο δρομάκι με την παραδοσιακή καμάρα στα Λεύκαρα

[Ακουαρέλα με ακρυλικό, 30 x 40cm]

Δεκέμβρης 2014

[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

7. Οι κεντήστρες των Λευκάρων

Στον Άγιο Δημήτρη (γύρω στο 1956)

[Καμβάς με ακρυλικά 30 x 40]
Φλεβάρης 2015
[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

8. Οι κεντήστρες των Λευκάρων

Στο δρόμο μπροστά από το «ξωπόρτι»

[Ακουαρέλα με ακρυλικό, 30 x 40cm]
Μάρτιος 2014
[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

9. Οι κεντήστρες των Λευκάρων

Στην είσοδο - ηλιακό Λευκαρίτικου σπιτιού

[Ακουαρέλα με ακρυλικό, 30 x 40].Μάρτιος 2014.

Μάρτιος 2014.

[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

11. Οι κεντήστρες των Λευκάρων

Στις Λεμονιές

[Ακουαρέλα με ακρυλικό, 30 x 40cm]
Ιούλιος 2015
[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

12. Οι κεντήστρες των Λευκάρων

 
Στο δρόμο μπροστά από παλιό Αρχοντικό (σήμερα Μουσείο Λαϊκής Τέχνης).

[Ακουαρέλα με ακρυλικό, 30 x 40]
Ιούλιος 2015
[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis]

13. Οι κεντήστρες των Λευκάρων

Κάτω απ´ τον ίδιο ουρανό

[Ακουαρέλα με ακρυλικά, 35 x 50 cm]
Νοέμβρης 2015
[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

14. Οι κεντήστρες των Λευκάρων

 
Στο Δημοτικό Σχολείο

[Καμβάς με ακρυλικά, 33 x 45 cm]
Δεκέμβρης 2015
[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

 

15. Οι κεντήστρες των Λευκάρων

Στον Άγιο Μάμα

[Ακουαρέλα με ακρυλικά, 30 x 40 cm]
Δεκέμβρης 2015
[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

16. Οι κεντήστρες των Λευκάρων

Στον Άγιον Ανδρόνικον

[Ακουαρέλα με ακρυλικά, 30 x 40 cm]
Ιούλιος 2016
[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

17. Οι κεντήστρες των Λευκάρων

 
Στην αυλήν

[Ακουαρέλα με ακρυλικά, 35 x 50 cm]
Σεπτέμβρης 2016

[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

18. Οι κεντήστρες των Λευκάρων

Η Συνέχεια

[Καμβάς με ακρυλικά, 35 x 45 cm]

Οκτώβρης 2016
[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

19. Οι κεντήστρες των Λευκάρων

Η Παράδοση

Ακουαρέλα με ακρυλικά, 35 x 50 cm].
Νοέμβρης 2016
[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

20. Οι κεντήστρες των Λευκάρων

H καθημερινότητα μιας άλλης εποχής στα Λεύκαρα (πριν 70 χρόνια περίπου)

[Ακουαρέλα με ακρυλικά, 30 x 40 cm].
Δεκέμβρης 2016.
[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

21. Οι κεντήστρες των Λευκάρων

 
Η κυρά Άννα

[Ακουαρέλα με ακρυλικά, 30 x 40 cm].
Φλεβάρης 2017
[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

22. Οι κεντήστρες των Λευκάρων

Υπό το βλέμμα του Άγγλου κατακτητή (στο Ππολίτσι – αστυνομία).

[Ακουαρέλα με ακρυλικά, 30 x 40 cm].
Οκτώβρης 2017

[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

23. Οι κεντήστρες των Λευκάρων

Στις γκρεμισμένες καμάρες της Πλατέας

[Ακουαρέλα με ακρυλικά, 30 x 40 cm].
Νοέμβρης 2017

[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

25. Οι κεντήστρες των Λευκάρων

[Ακουαρέλα με ακρυλικά, 30 x 40 cm].
Ιούνιος 2018

[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

26. Κεντήστρες στα Λεύκαρα

Το νυχτέρι

[Καμβάς με ακρυλικά, 40 x 40 cm]

Μάιος 2022.

27. Οι Κεντήστρες των Λευκάρων

Αυτό που δεν αλλάζει μέσα στην αλλαγή

[Καμβάς με ακρυλικά, 40 x 40 cm]

Μάιος 2019

[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

28. Οι κεντήστρες των Λευκάρων

Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι και τα Λευκαρίτικα κεντήματα

[Ακουαρέλα με ακρυλικά, 30 x 40 cm]

Ιανουάριος 2019

[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

29 Οι κεντήστρες των Λευκάρων

Εικόνα από την καθημερινότητα των Λευκάρων εν έτει 1963.

[Ακουαρέλα με ακρυλικά, 30 x 40 cm].

Απρίλιος 2022Οι ξένοι στρατιώτες θαυμάζουν τα κεντήματα της λευκαρίτισσας κεντήστρας, ωστόσο την προσοχή τους προσελκύει και η καλοκάγαθη μοναχική Ευανθία με τον «πότην» της.

[Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]

Λίγα λόγια για τα Λεύκαρα 

Τα Λεύκαρα είναι παγκοσμίως γνωστά για τα περίτεχνα χειροποίητα Λευκαρίτικα Κεντήματα, την Λαϊκή Αρχιτεκτονική των Λευκάρων και την τέχνη της Αργυροχοΐας η οποία ανθεί στα Λεύκαρα.

Η παράδοση των κεντημάτων στα Λεύκαρα πηγαίνει αιώνες πίσω και τα κεντήματα είναι διάσημα σε όλο τον κόσμο ως «Το Λευκαρίτικο κέντημα». Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, η ιστορία των κεντημάτων ξεκινά κατά τα έτη 1191 – 1571, όπου διδάχτηκαν στις γυναίκες των Λευκάρων από κάποιες ευγενείς κυρίες που προέρχονταν από τη δύση. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, το 1481, ο Leonardo Da Vinci, επισκέφθηκε τα Λεύκαρα και πήρε ένα από τα κεντήματα στον καθεδρικό ναό του Μιλάνου. Το ίδιο το Λευκαρίτικο κέντημα θεωρείται ότι έφθασε, ως έργο τέχνης, στο ψηλότερο σημείο της τελειότητάς του την περίοδο 1920 – 1930 όταν σύμφωνα με ειδικούς θα μπορούσε να συγκαταλεχθεί ανάμεσα στα καλύτερα χειροτεχνήματα στον κόσμο. Και δεν είχαν άδικο αφού από τον Οκτώβριο του 2010 εντάχθηκε στον κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

Έτσι τα Λεύκαρα, έγιναν παγκόσμια γνωστά ως η πατρίδα του κεντήματος. Μάλιστα οι ιδιαιτερότητες και η τεχνική των κεντημάτων που κατασκευάζονται στα Λεύκαρα, συνέτειναν στη διαμόρφωση ενός κεντήματος με ξεχωριστό στυλ που έχει πια καθιερωθεί και αποκαλείται «Λευκαρίτικο Κέντημα», ή απλά «Λευκαρίτικο».

Δυστυχώς πολλά από τα παλιά σχέδια δε συνεχίζουν να γίνονται, λόγω της δυσκολίας στην εκτέλεση και του χρόνου που απαιτεί η κατασκευή τους, με κίνδυνο να εξαφανιστεί εξ ολοκλήρου η τεχνική του παραδοσιακού κεντήματος.

Η λευκαρίτισσα γυναίκα, η κεντήστρια, και ο λευκαρίτης έμπορος κεντημάτων, ο κεντητάρης, οι δυο σημαντικοί παράγοντες που με την καλλιτεχνική αίσθηση η πρώτη και το εμπορικό δαιμόνιο ο δεύτερος κατέστησαν το λευκαρίτικο διεθνή πατέντα.

Κύρια χαρακτηριστικά και απαραίτητα υλικά για την κατασκευή του Λευκαρίτικου κεντήματος είναι:

• Ένα μικρό μαξιλάρι, το «πλουμί».
• Ιρλανδέζικο λινό.
• Γαλλική κλωστή.
• Οι δύο πλευρές έχουν την ίδια μορφή ώστε να μην ξεχωρίζουν η καλή από την ανάποδη.
• Τα σχέδια είναι γεωμετρικά και αποτελούνται από κοφτά και ανεβατά.

Επίσης ένα ανεκτίμητο στοιχείο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς είναι η Λαϊκή Αρχιτεκτονική των Λευκάρων. Κύριο χαρακτηριστικό της αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας, είναι η συνεχής και πυκνή δόμηση. Οι τοίχοι ορθώνονται πετρόκτιστοι,  ψηλοί με λιγοστά ανοίγματα στο πάνω μέρος. Απροσπέλαστα φρούρια, τα παλαιότερα.

Οι ιδιότυπες λιθοδομές από αδρά κατεργασμένες γκριζόασπρες πλακοειδείς πέτρες διατηρούν το χρώμα και την υφή του εδάφους. Τα λευκόχρωμα, ασβεστολιθικά και πυριτολιθικά πετρώματα της περιοχής χαρακτηρίζουν όλες τις λιθόκτιστες όψεις των σπιτιών, τα λιθόστρωτα, και τα πλακόστρωτα στενά δρομάκια. Οι τοίχοι, περιλαμβανομένων και των μεσότοιχων κτίζονται με πέτρα. Πολύ εντυπωσιακό στοιχείο στην κατασκευή των σπιτιών στα Λεύκαρα είναι η καμάρα. Είτε είναι στις προσόψεις των σπιτιών, είτε είναι στο εσωτερικό τους, καλοδουλεμένες με ωραίες αναλογίες, στρογγυλές και κάποτε οξυκόρυφες, είναι επηρεασμένες, κατά τους ειδικούς, από φράγκικα και βενετσιάνικα πρότυπα. Κορυφαίο μνημείο της λαϊκής αρχιτεκτονικής στα Λεύκαρα είναι η εκκλησία του Τιμίου Σταυρού που ανάγεται στον 14^ον αιώνα. Ο Ναός έχει στο ανατολικό του τμήμα ρυθμό σταυροειδή με τρούλλο, ενώ το νεότερο τμήμα του είναι ρυθμού κυπριακού του 19^ου αιώνα.

Τα λόγια είναι φτωχά για να περιγράψουν τη μαγεία του τοπίου και την μοναδική ομορφιά των γραφικών Λευκάρων. Θα πρέπει να επισκεφθεί κανείς τα Λεύκαρα για να κατανοήσει τη νοσταλγία και την αγάπη που οδηγεί τους απόδημους αλλά και πλήθος επισκεπτών, πίσω στα Λεύκαρα κάθε χρόνο.

        [Από τον Δημήτρη Χ. Κουμουλλή (Dimitris Koumoullis)]